Κούλα Πράτσικα, 1899 - 1984
Ηγετική μορφή του χορού στην Ελλάδα, χορεύτρια, καθηγήτρια ρυθμικής και χορού και χορογράφος. Συμμετείχε σε πολλές παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και θεωρείται πρωτοπόρος στο χώρο της. Γεννήθηκε στην Πάτρα, τελείωσε το Αρσάκειο στην Αθήνα κι έπειτα σπούδασε στην Αυστρία, στη Σχολή Χορού και Ρυθμικής στο Χελλεράου-Λάξενμπουργκ (Hellerau – Laxenburg) της Βιέννης. Αποφοίτησε το 1930, με διπλώματα μουσικής και κινησιολογίας. Δίδαξε αρχικά ρυθμική και χορό στο Εθνικό Θέατρο.
Πρώτη της παράσταση ήταν το 1927 στις "Δελφικές εορτές" του Άγγελου Σικελιανού, όταν η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού της εμπιστεύτηκε το ρόλο της Κορυφαίας στην παράσταση του Προμηθέα Δεσμώτη. Η στιγμή αυτή αποτελεί έναν από τους πρώτους και πιο σημαντικούς σταθμούς στη σταδιοδρομία της.
Το 1930 άνοιξε δική της "Σχολή ρυθμικής και χορού".
Το 1937 ίδρυσε και το επαγγελματικό τμήμα της σχολής, για την κατάρτιση δασκάλων χορού. Το 1973 παραχώρησε τη σχολή στο ελληνικό κράτος. Η ίδια παρέμεινε διευθύντρια ως το 1980 που αποσύρθηκε, σε ηλικία πια 81 ετών.
Η σχολή συνέχισε τη λειτουργία της ως «Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης» (ΚΣΟΤ), και ως σήμερα συνεχίζει να αναδεικνύει επαγγελματίες χορευτές και χορεύτριες, που υπηρετούν τον σύγχρονο χορό στη χώρα μας.
Υπήρξε αγαπημένη δασκάλα για κάμποσες γενιές. Η Ζουζού Νικολούδη λέει για την Πράτσικα, σε συνέντευξή της το 1998. «Ευτυχώς έτυχε να ζήσω κοντά στην Κούλα Πράτσικα. Εκείνη με έκανε να αγαπήσω την Ελλάδα και αυτή ασφαλώς είναι η πνευματική μου μάνα. Στο μικρό στούντιο της οδού Μασσαλίας, με την Πόλυ Ματέι στο πιάνο ¬που έπαιζε θαυμάσια, έδινε τα αξέχαστα μαθήματά της με τόση πίστη και αγάπη που βγαίναμε κυριολεκτικά σαν μεθυσμένες.» (συνέντευξη Ζουζούς Νικολούδη στην Κλημεντίνη Βουνελάκη, το 1998). Αν και η ίδια παραδέχεται στη συνέχεια πως η δασκάλα της «… ήταν αυταρχική και δεν ευνοούσε τον διάλογο. Οπότε δεν κατάφερε να βγάλει τα ιδιαίτερα στοιχεία του καθενός μας, κάτι που στη νεότερη παιδαγωγική είναι το αιτούμενο». Γι' αυτό και έφυγα από το σχολείο για ένα μεγάλο διάστημα, για να βρω τον εαυτό μου». Με τα χαρίσματα και με τα αρνητικά της, ωστόσο, δεν παύει να «είναι αυτή που θεμελίωσε το μεγάλο κεφάλαιο που λέγεται ρυθμική αγωγή στην Ελλάδα».
Μερικές σημαντικές στιγμές της πορείας της ως δασκάλας και δημιουργού:
- Συμμετοχή της σε διεθνείς αγώνες λαϊκών χορών και τραγουδιών στο Αμβούργο και τη Βιέννη (1937)
- Ορχηστική παράσταση στο θέατρο Ηρώδου του Αττικού σε μουσική Γκλουκ
- Τέλεμαν και χορικά Στρατή Μυριβήλη (1938) και Γιορτή του νερού στο Μαραθώνα με αφορμή τον εορτασμό των 10 χρόνων από την κατασκευή του φράγματος, επίσης με χορικά του Μυριβήλη
- Τα Παγανά (1939), σε μουσική Μπέλα Μπάρτοκ και ενορχήστρωση Νίκου Σκαλκώτα (1939)
- Η Πεντάμορφη με το ρόδο, στο Ηρώδειο (σε μουσική πάλι Μπέλα Μπάρτοκ) που τον ίδιο χρόνο (1946) παρουσιάστηκε ύστερα από πρόσκληση της Ουνέσκο και στο Παρίσι
- Αρχαϊκοί χοροί, σε πρώτη παράσταση στο Ηρώδειο (1949). Επαναλήφθηκαν στο Φράιμπουργκ, τη Βερόνα, την Επίδαυρο και αλλού
- Χοροί της αναγέννησης (1951), με αφηγητή τον ηθοποιό Γιώργο Παππά
- Η Μοίρα των Μυκηνών, με το Γερμανό χορευτή Χάραλντ Κρόιτσμπεργκ στο ρόλο του Ορέστη.
 |
 |
|
|
Αλέκα Κατσέλη και Κούλα Πράτσικα, στην πρώτη Τελετή Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ (1936). |
||
 |
 |
|
|
|
Κούλα Πράτσικα, η πρωτοπόρος δασκάλα του συστήματος Ορφ στην Ελλάδα | Μάθημα στην ταράτσα της σχολής, 1955-56 |
 |
 |
|
Σπάνια φωτογραφία των μαθητριών από το Επαγγελματικό Τμήμα Σχολής Κούλας Πράτσικα. Η φωτογράφιση έγινε στην ταράτσα της σχολής, Ομήρου 55. Εκεί ήταν και το σπίτι της Πράτσικα, έργο του αρχιτέκτονα Γεωργίου Κοντολέοντος. |
Σχολή Ορχηστικής Τέχνης Κούλας Πράτσικα Επαγγελματικό Τμήμα, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, 1938 |
 |
 |
|
|
1956. Η Κούλα Πράτσικα με τον χορευτή Χάραλντ Κρόιτσμπεργκ στο Ηρώδειο, σε δοκιμές της παράστασής του χοροδράματος Η Μοίρα των Μυκηνών, του Φρίντριχ Βίλκεννς. Ο διάσημος χορευτής χορογράφησε το έργο και υποδύθηκε τον Ορέστη. |
Πηγές:
http://www.dancetheater.gr/xrisima-xoros/viografies/1526-viografies-koula-pratsika.html
http://openarchives.gr/search/Πράτσικα, Κούλα
http://digital.lib.auth.gr/record/107928/files/arc-2008-45297.pdf Στο Ναό της Τερψιχόρης. Σχολείο Μουσικής για μικρά παιδιά. Μια πρωτότυπη δημιουργία της Κούλα Πράτσικα. (Αχρονολόγητο άρθρο εφημερίδας, το όνομα της οποίας είναι άγνωστο, ψηφιοθήκη ΑΠΘ)
http://invenio.lib.auth.gr/record/107904/files/arc-2008-45277.pdf Η «Μοίρα των Μυκηνών» εις το Φεστιβάλ Αθηνών.
http://invenio.lib.auth.gr/record/109171/files/arc-2008-46394.pdf Η Αρχαϊκή Ορχηστική Παράστασις της Σχολής Κούλας Πράτσικα, 1/7/49
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.100563370012643.505.100560913346222&type=3 φωτογραφίες αρχείου
https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=_2-tQmWaj4M Κούλα Πράτσικα - Βιογραφία (15:07)
https://www.youtube.com/watch?v=NKTa_NX6TJ4 ΔΕΛΦΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ 1927 (Αρχείο της ΕΡΤ, ΝΕΤ, Παρασκήνιο, 1998) Ο σκηνοθέτης ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΖΕΝΙΔΗΣ και η χορογράφος ΚΟΥΛΑ ΠΡΑΤΣΙΚΑ, που συμμετείχαν στη θεατρική παράσταση «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ» του ΑΙΣΧΥΛΟΥ το 1927, ξεδιπλώνουν τις αναμνήσεις τους και μιλούν για τις ενέργειες της ΕΥΑΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ, που θα πραγματοποιούσαν το όραμα του συντρόφου της ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ. Η ΚΟΥΛΑ ΠΡΑΤΣΙΚΑ, συναισθηματικά φορτισμένη, κλείνει το αφιέρωμα μιλώντας για το τέλος της ΕΥΑΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ.
